આ અંકમાં
૧. बेटियों के जन्म पर / रेखा यादव
૨. હવાલાત / આતિષ ઇન્દ્રેકર
૩. સપનાં / વજેસિંહ પારગી
૪. હું મને / ઉપેન્દ્ર બારોટ
૫. હું રંગે ઘઉંર્ણો / અનિષ ગારંગે
૬. એક દિવસ / ઉમેશ સોલંકી
૧----------
बेटियों के जन्म पर / रेखा यादव (वडोदरा)
बेटियों के जन्म पर
एक भय व्याप उठा नसों में
कहीं
बेटे की अनिवार्यता के बोझ में
उसे भी करना न हो
व्रत, पूजा, विभिन्न कर्मकांड
जो जन्म से देखती रही
अपने आसपास
आँगन में खेल रही बेटियों के
निर्दोष चेहरे को देख
उसे इस डर से हो जाना पार
इस सभ्य, शिक्षित समाज के
मलमल के परदे में खडी मानसिकता
से पूछने हैं बहुत से सवाल
और अपनी बेटियों के साथ
૨----------
હવાલાત / આતિષ ઇન્દ્રેકર (અમદાવાદ)
મારાં બાળકોને ભૂખ લાગેલી
ત્યારે માંરી આંખોમાં નગ્નતા આવેલી
માંરી આંખોએ એક રસ્તો કાઢ્યો
ભૂખથી મરતાં બાળકોનાં પેટ ભરવા
મેં દીવાલ મોટી કૂદી નાખી
બંગલામાં ઘૂસી ચોરી કરી નાખી
અચાનક 'ચોર ચોર'ની બૂમો સંભળાઈ.
અને પછી....
પોલીસ, સરકારી ડંડા, હથકડી
ગંધ મારતી કાળ કોટડી.
કોટડી બહાર
મારા જેવા લોકો
પહેરો ભરી રહયા છે
મારા નાના ઘરનું અજવાળું
ઓલવાઈ ગયું
જ્યારથી
મારાં બાળકોનાં પેટમાં ભૂખનો જન્મ થયો.
૩----------
સપનાં / વજેસિંહ પારગી (ઇટાવા, જિલ્લો - દાહોદ)
એકેઅેક માનવની અાંખમાં
અેક અેક સપનું અાંજી શકું
અેટલાં સપનાં મેં જોયાં છે.
છતાં મારું અેકે સપનું ફળ્યું નથી.
ક્યારેક અેમ થાય છે
ન ફળેલાં સપનાં
કોઈની અાંખમાં અાંજી દઉં.
મારી આંખમાં નહીં
તો બીજાની આંખમાં કદાચ એ ફળશે.
ક્યારેક એમ થાય છે
સપનાં ફળવાનાં હોત
તો મારી આંખમાં પણ ફળત!
તો પછી કોઈની તરસી અાંખમાં
મારે ઝાંઝવાં શું કામ અાંજવાં?
૪----------
હું મને / ઉપેન્દ્ર બારોટ (અમદાવાદ)
હું મને જાણું છું
માટે હું મને છોડી રહ્યો છું.
ભીતર મારી ભાવ પ્રગટ થાય
છતાં મને સ્પર્શે નહીં.
મારી અસ્થિરતામાં
રમી રહ્યો છું સ્થિરતા સાથે.
સ્વચ્છ આંખે જોયું છે મેં
સમાજનું ખદબદપણું.
ખદબદપણામાં સતત મારું જીવવું
તેથી
હું મને જાણું છું
માટે હું મને છોડી રહ્યો છું.
૫----------
હું રંગે ઘઉંર્ણો / અનિષ ગારંગે (અમદાવાદ)
હું રંગે ઘઉંર્ણો, (ઘઉંર્ણો-ઘઉંવર્ણો)
ફિક્કું સફેદ શર્ટ
પોણી પાટલૂન, થાકેલાં ચશ્માં
સુત્તરફેણી જેવા વાળ
ચેહરા પર અબનૂસનો ઢોળ.
ઊભો રહું ક્યારેક આસ્તિન-ભીડમાં,
લોકો કહે 'એય પાછો ખસ'
ટિકિટની ઘાપચી મારીને પણ
ડંડાને મિત્ર ગણી અડકયો રહું બસને.
ખાલી ખિસ્સામાં હાથ નાંખી
ફરતો રહું રેઢિયાળ ગલીઓમાં
જાણે બાદશાહ-એ- હિંદ આવ્યા
શણગારેલા આલમમાં.
આપવા માટે તો કશું રહ્યું નથી
બેબસ વાયદાઓ સિવાય
ઘરનાં નળિયાં પણ પૂછે
મારાથી કરશો ક્યારે વિદાય.
ચાલતાં ચાલતાં પણ માઈલો કાપું
પગને પડે ના ભાળ.
હું રંગે ઘઉંર્ણો
ફિક્કું સફેદ શર્ટ
પોણી પાટલૂન, થાકેલાં ચશ્માં
સુત્તરફેણી જેવા વાળ,
ચેહરા પર અબનૂસનો ઢોળ.
૬----------
એક દિવસ / ઉમેશ સોલંકી
એક દિવસ
અંધારાને
પૂરતું ગૌરવ મળશે
અજવાળાનું ગૌરવ
પ્રમાણસર થશે
ધોળાનો ઘેરાવ ખૂલી જશે
કાળાશ
થનગનાટ કરતી કૂદવા લાગશે
દોડવા લાગશે રમવા લાગશે
જે નથી થયું એ થશે
જે થવું જોઈએ એ થશે.
એક દિવસ
ન ગામમાં ફરતો ઘમંડ હશે
ન લાચારીનું ટૂંટિયું વળ્યું હશે
ન ગામ હશે
શહેર હશે
શહેરમાં વનની હવા હશે
છેક તળિયે ખૂંપી ગયેલામાં
બહારના ખુલ્લા અવકાશમાં
હાથ ફેલાવવાની હામ હશે
ના તારું હશે ના મારું હશે
જે હશે એની રીતે હશે.
ન ટોળું હશે
ન ટોળેદાર હશે
ઝઘડામાં ભરેલો પ્રેમ હશે
ન પ્રેમનો કોઈ પંથ હશે
વ્યક્તિ હશે
વ્યક્તિમાં પ્રકૃતિ હશે
પ્રકૃતિમાં
પાંદ હશે ડાળ હશે ઝાડ હશે
જ્યાં જુઓ ત્યાં ગમતું ગમતું હશે
જીવન ક્યાંય ન કોઈને નડતું હશે
એક દિવસ.
લડ,
અંદર રાખી એક દિવસ.
